Değerli kardeşimiz,

İlgili ayetlerin meali şöyledir: 

“Ey iman edenler! Bilin ki Yahudi din bilginlerinin ve Hristiyan din adamlarının birçoğu halkın mallarını haksızlıkla yerler ve Allah yolundan alıkoyarlar. Altın gümüş biriktirip Allah yolunda harcamayanları elem veren bir azapla müjdele! O gün bunlar cehennem ateşinde kızdırılıp onların alınları, böğürleri ve sırtları dağlanacak: İşte yalnız kendiniz için toplayıp sakladıklarınız; tadın şimdi biriktirip sakladıklarınızı!”(Tevbe, 9/34-35)

Bu ayetlerden birincisinin ifadesi açıktır ve ehl-i kitabın rahip ve ahbarına hitap olduğunda tereddüt yoktur. Müminlere hitaben bunun belirtilmiş olması, Müslümanların onların içyüzünü görmelerini, dinleriyle dünyayı nasıl satın aldıklarını, dünyevi menfaatleri için nasıl dini istismar ettiklerine vakıf olmalarını sağlamak suretiyle onlara aldanmamalarını temin etmektir. 

Altın-gümüş biriktirip Allah yolunda harcamayanların cehenneme gideceklerine dair ikinci ayet hakkında farklı yorumlar yapılmıştır.

a) Bunun muhatapları da birinci ayette geçen aynı kimselerdir. (bk. Taberi, Razî, Semerkandi, ilgili ayetin tefsiri)

b) Müslüman olsun, gayrimüslim olsun, altın ve gümüşü biriktiren ve (zekât veya sadaka olarak) infakta bulunmayan mal sahiplerinin hepsi bu hitaba dâhildir. (bk. Razî, Semerkandi, a.g.y)

c) İslam’ın ilk zamanlarında servet sahibi olan Müslümanlar için, mallarının bir kısmını Allah yolunda harcamaları yükümlülüğü vardı. Daha sonraları zekât kurumu ile ilgili hükümler söz konusu olunca, bu eski hükümler nesh edildi. (bk. Razî, Semerkandi, a.g.y)

d) Ayette yer alan kenz(biriktirilmiş altın-gümüş) ile ilgili cezaî müeyyidelerin öngörüldüğü hazine hakkında üç görüş vardır:

1) İster saklanan bir define olsun ister olmasın, zekât nisabına malik olduğu hâlde zekâtı verilmeyen her türlü mal-mülk bu ayetin tehdidine maruzdur. Bu konuda görüş beyan edenlerin başında Abdullah b. Ömer, Süddî, Şafiî ve Taberî gelir.

2) Sahibi tehdit edilen bu tür bir kenz, dört bin dirhem gümüşün üzerinde olan bir birikimdir. Zekâtı verilsin, verilmesin, bu miktarın üzerinde olan bir define / hazine / birikim sahibi bu ayetteki tehdidin muhatabıdır. Rivayete göre bu görüşü savunan Hz. Ali şöyle demiştir: “Dört bin dirhem veya daha aşağı bir miktarda olan mallar nafakadır (yani bu kadarını biriktirmek caizdir). Bu miktarın üzerinde olan mallar ise (ayette kötü gösterilen) kenz mefhumuna dâhildir.

3) İhtiyaç fazlası olan mallar bir kenz sayılır ve ayetteki tehdide muhataptır. (bk. Maverdi, ilgili yer)

İlave bilgi için tıklayınız:

– Zekât vermeyenin ahiretteki cezası nedir?

– İDDİHÂR.

– KENZ.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet