Değerli kardeşimiz,

Kainata bakılırsa, her şeyin zaman ırmağında bir başlangıca sahip olarak varlık sahasına geldiği ve süratle kendine layık yetkinliğine ulaşarak sonlandığı görülmektedir.

Kainat büyüklüğündeki bu eylemin hiçbir parçası ya da bütünü kendi kendisini varlığa getiren ve durdurmayarak götüren konumunda değildir. Her şey yaratma ve var etme fiilini kabul etme ve ona göre akışta yer alma bakımından tüm bu bileşik fiilin failini gösterir.

İşte ilah kelimesi yakin derecesinde onun içinlik anlamında (le hu) dan türetilen isimdir.

Zamanda bir başlangıcı olan kainat tüm parçaları ile birlikte zamansal ya da diğer ifade ile sonlu olduğuna göre failin sonlu olmaması gerekir. Zira aksi taktirde bir başka açıdan temanu olur ki sonlu bir fail esasen tesir kabul eden olarak mutlak fail ya da ilah olamaz.

Bu bakımdan kainata ya da yaratma fiilini kabul bakımından her şeye nispetle Cenab-ı Bari’ye sonlu olmayan anlamında “ezeli” denir.

Halbuki kainat nispeti olmaksızın fail-i muhtarın mevcudiyetinin zatı ile kaimlik olduğu ve her türlü nispetten münezzeh ve tanımsız bir mutlakıyet olduğu anlaşılır.

Bütün kainatı var edecek ve devam ettirecek kudretin bir derece yukarısı ya da daha fazla yukarısı sadece nispetleri saymaktan ibarettir.

Ancak sayanın yorulacağı bu iş zatı ile kaim Cenabı Hakk’ın indinde kolaylık bakımından aynı kalır. Zira onun zatına müstenid olan sıfatları geçerliliklerini taalluk ettikleri şeylerden değil onun kendisinden alırlar.

Dereceleri sayılmak varlıktaki kudret mahsullerine aittir.

Kudreti ilahi ise sayılan değil dilediği kadar sayandır (El Muhsi).

İlave bilgi için tıklayınız:

– Kainatta birden fazla ilah olsaydı sonuç ne olurdu?

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet