Değerli kardeşimiz,

Bu hadis rivayetini tamamı şöyledir:

Cebrail (a.s) bana Beyt’in yanında iki gün imam olup namaz kıldırdı.

İlk gün öğleyi Güneş batıya meyledip (gölge) ayakkabının tasması kadar olduğu zaman; ikindiyi, (her şeyin) gölgesi kendisi kadar olunca; akşamı, Güneş batıp oruç­lunun iftar ettiği vakitte; yatsıyı, şafak kaybolunca; sabahı da fecir doğup oruç­luya yeme içmenin haram olduğu zaman kıldırdı.

Ertesi gün ise öğleyi, (her şeyin) gölgesi kendisi kadar; ikindiyi, iki misli olunca; akşamı, ilk günkü vaktinde Güneş batıp oruçlunun iftar ettiği vakitte; yatsıyı, gecenin ilk üçte biri geçince; sabahı da ortalık ağarınca kıldırdı. Sonra da bana dönüp şöyle dedi:

“Ya Muhammed, bu, senden evvelki nebilerin vaktidir ve namazların vakitleri, bu iki vakitlerin arasıdır.” (Ebû Davut, Salat 393, Tirmizî, Salat, 1)

Cebrail (a.s), akşam namazını iki günde de aynı vakitte yani Güneş batınca hemen kıldırmıştır. Çünkü akşam namazının vakti kısadır, çabucak geçiverir. Bu sebeple onu, yıldızlar iyice belirmeden hemen kılmaya dikkat etmek gerekir.

İbnu’l-Arabî, “Aridatu’l-Ahvezi” adlı eserinde bu hadis-i şerifle ilgili şu yorumu yapmıştır:

Bu hadisin zahir ifadesinden; daha önceki ümmetlerde de İslam ümmetinde olduğu şekilde namaz vakitlerinin olduğu anlaşılıyorsa da öyle değildir. Bilakis manası şöyledir:

“Resulüm! Senin için teşri edilen namaz vakitlerinin sınırları, hem başlangıç hem de sonu itibariyle geniştir / esnektir. Senden önceki peygamberlerin namaz vakitleri de böyle geniş ve her iki tarafı da esnek idi. (Buradaki misliyet yani benzetme yönü namaz vakitlerinin geniş sınırlı olmalarıdır). Yoksa, bazı ümmetler bazı vakitlerde iştirak etseler de namazın bu vakitlerde kılınması bu ümmete mahsustur. (bk. Tuhfetu’l-Ahvezi,1/397)

Bazı âlimlere göre, buradaki benzetme yalnız -hadiste en son zikredilen- yatsı namazının tehir edilerek kılındığı vakit ile ilgilidir. Ortak benzetme yönü: İslam ümmeti için yatsı namazının gecenin üçte ikisi geçtiği vakte kadar tehir edilmesi caiz olduğu gibi, eski ümmetlerde de bu durum söz konusu idi (bk. Munavi, Feyzu’l-Kadir,1/554)

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet