Osmanlı padişahlarından III. Mehmed ve III. Murad zamanındaki kardeş katlinden bahseder misiniz?

Yazar : kurbanhizmeti.com.tr | Güncelleme Tarihi : 27.01.2025 08:59

Soru Detayı

III. Mehmed tahta çıkınca suçsuz yere on dokuz kardeşini, III. Murad ise suçsuz yere beş kardeşini boğdurttuğu söyleniyor. Bunları açıklar mısınız?

Değerli kardeşimiz,

III. Murâd’ın ve oğlu III. Mehmed’in masum kardeşlerini öldürmeleri, İslâm Hukuku açısından izah edilebilir mi?

Hayır, edilemez. III. Murad, çevresinin de etkisiyle ve “siyâseten katl” esasına dayandırarak beş kardeşini idama mahkûm ettirmiştir. Bu idam hadiseleri, had cezası mahiyetinde değillerdir. Fıkıh kitaplarında tasvir edilen “siyâseten katl” kategorisine girdiği de şüphelidir. Girse de, mevhum mazarratı nazara alan çok zayıf bir görüşe dayanmaktadır.

III. Mehmed, bu konuda en pervasız ve şer’î hükümlere aykırı davranandır, denilebilir. Zira elimizde kuvvetle muhtemel bir zararın olduğuna dair kesin bilgi bulunmamakla beraber, “siyâseten katl” müessesesinin suistimal edildiği de bir vâkı’adır. Zira on dokuz tane erkek kardeşini ve basit jurnaller yüzünden kendi oğlunu (Şehzade Mahmûd), günahsız bir şekilde idam ettirmiştir. Bunun şer’î bir izahını yapmak mümkün değildir. Zira herhangi bir isyan söz konusu olmadığı gibi, fitne ve fesadın vukuu da tahakkuk safhasında değildir.

Bu kısa izahtan sonra, şu soruyu cevaplandırmak gerekmektedir: Acaba bunlar, hiçbir şeye dayanmadan mı bu fiili işlemişlerdir? Hayır. Dayandıkları bazı esaslar vardır. Bunlardan birisi, zayıf da olsa, bazı İslâm Hukukçularının şu fetvalarıdır:

“Nizâm-ı memleketin bozulmasına sebep olan, fitne ve fesada teşvik edenler, bu şenî’ fiilleri bizzat işlemedikleri vakitlerde dahi, katl edilebileceklerine fetva verilmiştir. Ayrıca ulü’l-emre tanınan bu siyâset hakkının tatbiki için bil-fiil fesadın tahakkuku ve sebeb-i âdî olan şahsın fil-hakika şerir ve müttehem olması da şart değildir. Zira vukuundan evvel def’-i fesâd, vukuundan sonra ref’inden daha kolay olduğu müsellemdir. Bir bid’atçının bid’atının yayılacağından korkan dindar padişahın, kulları ondan korumak ve nizâm-ı âlem için, o mübtedi’i katl ve idam etmesi caizdir.”

Dede Efendi’nin çok zayıf fetvaları da esas alarak, kardeş katlinin sınırlarını genişlettiğinin biz de farkındayız. Zaten bazı kardeş katli olaylarının şartları gerçekleşmeden yapıldığını biz de kabul ediyoruz. Kısaca “bu hareketi tasvip etmek mümkün değildir” diyoruz. (Solakzâde, sh. 621; Peçevî, c. I, sh. 439, 504; Akgündüz, Osmanlı Kanunnâmeleri, c. II, sh. 14 vd.; Dede Efendi, Siyâsetnâme, Tercüme, sh. 6, 25-28; Akman, Kardeş Katli, sh. 98-105.)

(bk. Prof. Dr. Ahmet AKGÜNDÜZ, Bilinmeyen Osmanlı, İstanbul – 2000, s. 169)

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet

Kurban Hizmeti - 7/24 Güvenilir Hizmet

Kurban Hizmeti olarak, ibadetlerinizde size destek olmak ve ihtiyaçlarınıza cevap vermek için 7 gün 24 saat hizmetinizdeyiz. Her zaman yanınızda olmayı ilke edindiğimiz hizmet anlayışımızla, kurban bağışlarınızı güvenle gerçekleştirebilmeniz için buradayız.

Kurbanlık Fiyatlarımız:

Keçi: 1750 TL
Koyun: 2000 TL
Koç: 2250 TL

Bizimle iletişime geçmek çok kolay! Sorularınız, bağışlarınız ve bilgi almak için 0551 928 5784 numaralı telefonumuzdan her zaman bize ulaşabilirsiniz.

Kurban ibadetlerinizi en sağlıklı ve doğru şekilde yerine getirmeniz için Kurban Hizmeti olarak yanınızdayız. Güvenilir, şeffaf ve profesyonel hizmet anlayışımızla her zaman hizmetinizdeyiz.

Sizin için buradayız!