Değerli kardeşimiz,

İnsan doğru, iyi ve güzel olan şeyleri kendisi yapmalı, başkalarını da bunları yapmaya davet etmelidir; kendisi kötü, çirkin, günah ve yararsız şeyleri bırakmalı, başkalarına da bunları terk etmelerini söylemelidir. İdeal olanı budur.

Ancak, insan kendisi iyi olan şeyleri yapamıyor, kötü olan şeyleri terk edemiyor diye, iyiliği emretme ve kötülükten sakındırma görevini terk edemez, ederse bir görevi terk etmiş, böylece kusuru ikiye çıkmış olur.

Birinci kusur, iyi olan şeyi yapmamak, haram, günah fiili işlemek; ikinci kusur ise, emr-i bi’l-ma’ruf ve nehy-i ani’l-münker görevini terk etmektir. Dolayısıyla insan kendisi uygulayamasa bile öğüt vermek, iyilikleri emretmek, kötülükleri nehyetmek görevini yapmalıdır.

Nitekim konuyla ilgili aynı endişeyi taşıyan sahabe-i kiram da bunu Peygamber Efendimize (asm) sormuşlar:

Hz. Enes anlatıyor: Biz Hz. Peygamber (asm)’e sorduk:

“Ey Allah’ın Resulü! Biz kendimiz her şeyi tam yerine getirmedikçe, başkasına iyiliği emretmeyecek miyiz? Veya kendimiz bütün kötülüklerden sakınmadıkça, kimseyi kötülükten sakındırmayacak mıyız?”

Hz. Peygamber (asm) buyurdu:

“Hayır! Kendiniz her şeyi / emredilen bütün iyilikleri yerine getirmeseniz dahi, yine de başkasına iyiliği emredin / tavsiye edin. Bütün kötülüklerden sakınmazsanız bile, yine de başkasını kötülükten sakındırmaya çalışın.”(bk. Gazali, İhyau’l-Ulum, II/329).

Söylediklerini kendisi yapmayan kimsenin başkasına tesiri olmaz, diye düşünmenin her zaman doğru olmadığını da söyleyebiliriz. Çünkü insanın görevi iyilikleri anlatmak, emretmek, kötülüklerden sakındırmaktır; başarı ve tesir Allah’a aittir. Bazen bir kötülüğü yapanın sözü daha tesirli olabilir.

Söz gelimi alkol, sigara, uyuşturucu vb. kötü alışkanlığı bulunan bir kimsenin, başkasına “Ben bunların zararını, kötülüğünü çok gördüm, sakın siz bunlara alışmayın.” demesi, böyle bir alışkanlığı bulunmayan kimsenin sözünden daha etkili olabilir.

İlave bilgi için tıklayınız:

– Peygamberimizin tebliğ ve nasihat metodu nasıldı?
– Yapmadığınız şeyleri niçin anlatıyorsunuz, anlamında ayete göre, kişinin yapmadığı şeyleri emretmesinin mesuliyeti var mıdır?

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet