Değerli kardeşimiz,

Evet bu anlamda senedi zayıf olan bir hadis-i şerif vardır. Ancak amellerin faziletleriyle ilgili konularda zayıf da hadisle amel edilebilir. Bu hadis-i şerif, ağız temizliğinin faziletini gösteriyor ve buna teşvik ediyor.

Hanefîler ve Malikiler misvakı abdestin sünnetlerinden sayarken, Hanbelîler ve Şafiler misvak kullanmayı abdestin dışında müstakil bir sünnet kabul ederler.

Peygamberimizin eşi Hz. Aişe validemiz, Resulullah’ın (asm) şöyle buyurduğunu naklediyor: “Misvakla kılınan namaz, misvaksız kılınan namazdan yetmiş kat daha faziletlidir.” (1)

Şuayb Arnavut, bu rivayetin senedinin munkatı olduğunu belirterek, zayıf bir rivayet olduğunu söylemektedir. (2)

İslam âlimleri, Peygamberimizin (asm) sürekli kullanmış ve tavsiye etmiş olmasından dolayı misvakın birçok faydasının olduğunu ve faziletlerini dile getirmişlerdir.

Bu konuda İbn Kayyım el-Cevziyye, “et-tıbbu’n nebevî” adlı kitabında misvakın şu faydalarından bahsetmiştir:

Misvak; ağzı temizler, görmeyi keskinleştirir, diş etlerini güçlendirir, dişleri beyazlatır ve çürümeyi önler. Yine misvak kullanmak; hazmı kolaylaştırır, mideye sıhhat verir ve balgamı azaltır. Misvak kullanan kişi ise Allah’ı razı eder, melekleri sevindirir ve iyiliklerini artırır. (3)

Misvak üzerinde yapılan araştırmalar, onun dişleri güçlendiren ve çürümeyi önleyen, lekelere karşı etkili, dişleri parlatan, anti septik özelliği olan, diş etlerini sıkılaştıran, ağız içi salgısını dengeleyen, iltihap kurutucu ve dişleri beyazlatıcı özelliğe sahip olduğunu ortaya koymuştur. Ayrıca misvakın içinde; florid, alkaloid, silis, kalsiyum, fosfor, magnezyum, potasyom, sodyom, silfür, kükürtdioksit, tannik asit v.b. faydalı maddeler olduğu da belirtilmiştir. Bu maddelerin ağız ve diş sağlığı yanında vücudun diğer organlarına da olumlu etki yaptığı ortaya konulmuştur. (4)

Hz. Peygamber (asm) Efendimiz, “…Şüphesiz Allah çok tövbe edenleri sever, çok temizlenenleri sever.” (5) ayet-i kerimesinde de işaret edildiği üzere Rabbinin rızasını kazanmak için her huzura çıkışında ağız temizliğini ihmal etmiyordu. Bir keresinde bunu açıkça dile getirmişti: “Misvak kullanın. Çünkü misvak, ağzı temizler, (ağzı temizlemek de) Allah’ı hoşnut eder. Cebrail bana her gelişinde diş temizliğini o kadar çok tavsiye etti ki bana ve ümmetime bunun farz olacağından korktum. Ümmetimi zora sokmaktan korkmasaydım misvakı onlara farz kılardım…” (6)

Resul-i Ekrem Efendimiz, misvakla ilgili aldığı emirlerden sonra Allah’ın ağız ve diş temizliğiyle ilgili bir ayet indireceğini düşünmeye bile başlamıştı. (7) Resulullah, abdestli olsun olmasın her namaz için abdest almakla emrolunmuştu. Ancak bu ona zor gelince her namaz için abdest almak yerine misvak kullanmakla emrolundu. (8)

Böylece ağız temizliği abdestin yerine konarak bir anlamda manevi arınmanın bir parçası sayılmıştı.

“Misvak bulamadığınız zaman parmaklar misvak yerine geçer.” (9) buyuran Hz. Peygamber, muhtemelen bu temizliğin, dönemin kısıtlı imkanları ve hayat standardıyla ilişkili olarak mümkün olan en kolay şekilde gerçekleştirilmesini istemişti.

Aslında misvak ağız temizliği için sadece bir araçtı. Önemli olan dişlerdeki yemek kırıntılarının temizlenmesi, böylelikle kişinin hem kendini iyi hissetmesi hem de çevresindekileri rahatsız etmemesiydi.

Bu durumda Allah Resulünün misvak kullanmakla ilgili ısrarlı tavsiyelerinden asıl kastının ağız ve dişleri temizlemek olduğu anlaşılmaktadır. Bu temizlik, birçok hususiyetleri bulunan misvakla yapılabildiği gibi şartlara göre parmaklarla, macunla, fırçayla ve daha başka araçlarla da yapılabilir.

Kaynak:
1) Ahmet b. Hanbel, Müsned, VI, 272; İbn Hanbel, Müsned, (Tah. Şuayb Arnavut v.dğr), Müessetu’r Risale, 2. Baskı, 1420/1999, 43/361.
2) İbn Hanbel, Müsned, (Şuayb Arnavut), aynı yer.
3) İbn Kayyim el-Cevziyye,  et-Tıbbu’n Nebevî, (Tah. Seyyid el-Cemîlî), Dâru’l-Kitâbi’l-Arabî, Beyrut, 1990, s. 244.
4) DİA, Misvak md.
5) Bakara, 2/222.
6) İbn Mâce, Tahâret, 7.
7) Ahmet b. Hanbel, Müsned, I, 308.
8) Ebû Dâvûd, Tahâret, 25.
9) Taberânî, el-Mu’cemü’l-evsat, VI, 288.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet