Değerli kardeşimiz,

Tarih ve siyer kitaplarının bildirdiğine göre, Hz. Peygamber (a.s.m) bir yandan muhacirlerle ensar arasında kardeşlik anlaşmasını gerçekleştirirken, öbür taraftan bir kısım muhacirleri kendi aralarında kardeş yapmıştır. Rivayete göre,  Hz. Peygamber (a.s.m) “İkişer ikişer kardeş olun.” dedikten sonra, Hz. Ali (ra)’nin elinden tutarak “Bu da benim kardeşimdir.” diye buyurdu. Sonra Hz. Hamza (ra) ile azatlı kölesi Hz. Zeyd b. Harise (ra) arasında kardeşlik kurdu. (bk. Siyretu İbn Hişam, I, 505).

Ancak alimlerden bazıları muhacirlerin kendi aralarındaki kardeşliğin, manasız olduğu gerekçesiyle kabul etmemişler. Çünkü kardeşlik akdinden maksat, birbirine yabancı olan muhacirlerle ensar arasında bir yakınlaştırma, bir dayanışma, bir yardımlaşmayı gerçekleştirmektir. Muhacirlerin kendi aralarında böyle bir şeye ihtiyaç yoktur. (bk. İbn Kesir, es-siyretu’n-Nebeviyye, II, 362).

Eğer bu rivayetler doğru ise, bunun hikmeti şu olabilir: Çocukluğundan beri Hz. Ali (ra)’nin maddî-manevî terbiyesini üzerine alan Hz. Peygamber (a.s.m), onun maslahatını öyle gördüğü için onunla kardeş olmuş, onu yine kendi himayesine almıştır.

Aynı şey Hz. Hamza (ra) için de söz konusudur. Çünkü, onunla kardeşlik bağı kurulan Hz. Zeyd  de Hz. Peygamber (a.s.m)’in manevi bir evladı olduğundan, kendi himayesindeydi. Hz. Hamza (ra)’yı onunla kardeş yapmakla amcasını da dolaylı olarak kendi himayesine almış oluyordu.(bk. a.g.e).

Ayrıca, Hz. Hazma (ra) gibi Kureyş kabilesinin en meşhur kahramanlarından, en asillerinden biri ve üstelik Hz. Peygamber (a.s.m)’in sevgili amcası olduğu hâlde, onu azatlı bir köleyle kardeş ilan etmesi, İslam dininin adalet, eşitlik anlayışı, kölelik kurumuna bakış açısını ortaya koyması bakımından büyük önem arz etmektedir.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet