Değerli kardeşimiz,

Kur’an ayetlerinin yorumu hakkındaki ihtilaf (farklı açıklamalar) tenevvü ihtilafıdıryani birbirine zıt olmayan çeşitli açıklamalar şeklindeki çeşitlilik ihtilafıdır, yoksa asla birbirine aykırı fikirler anlamında tezat ihtilafı değildir.

Tenevvü ihtilafı iki türlüdür: Birincisi, maksadın ayrı ayrı eş anlamlı kelimelerle ifade edilmesidir.

İkincisi, her bir müfessirin genel bir şeyin ayrı ayrı örneklerini zikretmeleridir. Fatiha suresinde geçen, “Sırat-ı mustakîm” hakkında; İslâm, Kur’an, Allah’ın dinine ulaştıran yol, Resulullah ve ashabının yolu şeklindeki meal ve tefsirler gibi.

Bu tefsirler arasında zıtlık manasında bir ihtilaf olmadığı, aksine, birbirine yakın, bir bütünün parçaları gibi birbirini tamamlayan açıklamalar olduğu açıktır. Bu yüzden bu tür açıklamalar tenevvü ihtilafı olarak isimlendirilmektedir. Meallerde rastlanan açıklamalar da genelde bu merkezdedir.

Ayrıca, Kur’an ifadeleri cami(kapsamlı, şümullü) olduğu için, birbirine aykırı olmayan çeşitli manaları bünyesinde barındırması onun i’câz / mucize özelliklerindendir.

Tabi bu sözümüzün manası ayetler hakkındaki her türlü açıklamanın, mealin doğru olduğu değildir. Elbette ki beşerin elinin karıştığı her işte bilgi noksanlığı, anlamı kavrayamamak gibi sebeplerden kaynaklanan hata ve kusurlar bulunabilir.

Meal yazanların hepsi, dini ilimlerde Arap dilinde, Türkçeyi güzel kullanmada otoriter insanlar değil şüphesiz. Dolayısıyla herkes bilgi ve kabiliyeti nisbetinde ayetten ve tefsirlerden anladığı manayı yazıya döküyor…

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet