Değerli kardeşimiz,

Mushaflardaki birtakım işaretler, ilk olarak birinci asırda Haccac marifetiyle ortaya konmuştur.

Haccac benzer harflerin birbirinden ayrılmasını sağlayacak çalışmayı dönemin önemli alimleri Yahya b. Ya’mer veya Nasr b. Asım el-Leysi’ye vermiştir. Onlar benzer harfleri birbirinden tefrik edecek çalışmaları başarıyla tamamlamışlardır.

Bununla birlikte Haccac, Mushafı iki, üç, dört, beş, altı, yedi, sekiz, on ve otuz şeklinde bölümlendirdiği kaynaklarda yer almaktadır.

Bunlar arasında yedi ve otuz şeklinde yapılan bölümleme daha çok tutulmuştur.

İlk dönemlerde yedi cüz uygulaması daha çok benimsemiştir, bu yolla bir haftada Kur’an’ın tamamı okunurdu.

Daha sonra otuz cüz benimsendi ve otuz cüz de dörde bölündü ve her beş sayfaya Hizb ismi verildi.

Her beş sayfada kenarda süslü bir işaretle bu belirtilir. Bu işaretlerin doğru kullanılıp kullanılmaması biraz da mushafı yazan hattata bağlı.

Genel itibariyle bu işaretler doğru konulur. Bununla beraber, bazı mushaflarda değişik yerlerde olduğu dikkati çekiyor. Ancak bu, yazanla alakalı bir durumdur. Farklı bir gerekçe ile de yapmış olabilir, bu nedenle işaretin yeri kaymış da olabilir. 

Sonuç olarak kaynaklar, mushafla ilgili bu çalışmaları Hz. Peygamber (asm) ve sahabe dönemine kadar götürse de genel yaklaşım bu faaliyetlerin Haccac tarafından yaptırıldığı şeklindedir.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet