Değerli kardeşimiz,

Kur’an’da insan ve cinlerden başka diğer canlıların ve meleklerin de irade sahibi olduğunu gösteren ifadeler vardır. Örneğin:

“Hem göklerde ve yerde ne varsa hepsi, herhangi bir canlı olsun, melaike olsun hepsi Allah’a secde eder, asla kibirlenmezler. Üstlerindeki Rablerinden korkar ve kendilerine ne emredilirse onu yaparlar.” (Nahl, 16/49-50)

mealindeki ayetlerde, melekler yanında her türlü canlının da Allah’a kulluk ettiği ifade edilmiştir.

Buna göre meleklerin dışında diğer canlıların da irade sahibi olduğunu göstermektedir. Çünkü yapılan ibadet bir iradeye bağlı olarak gerçekleşir.

Ancak ne meleklerin ne de diğer canlıların iradeleri, insanların oldukça özgür olan iradeleriyle kıyaslanmaz. Mesela, bir arının iradesi daha çok bal yapmak ile ilgili bir sahada önemlidir. Meleklerin de iradeleri olmasına rağmen günah işlemekte kullanılması imkânsız kılacak bir çerçevede sınırlandırılmıştır.

– Yukarıdaki ayette olduğu gibi,

“Ey iman edenler! Kendilerinizi ve ailenizi, yakıtı insanlarla taşlar olan o müthiş ateşten koruyun. Onun başında kaba yapılı, sert ve şiddetli melekler olup onlar asla Allah’a isyan etmez ve kendilerine verilen bütün emirleri tam yerine getirirler.” (Tahrim, 66/6)

mealindeki ayet ve benzerlerinde de meleklerin iradelerinin isyan sahasında işlemediğine işaret edilmiştir.

– Meleklerin hiçbir zaman isyan etmemeleri, arıların hiçbir zaman bal yapmak dışında bir sanat üretmemeleri, ipek böceğinin ipek dokumaktan başka, örümceğin ağ örmekten başka bir iş yapmaması, onların iradelerinin kendi işleriyle sınırlı çalıştığının göstergesidir.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet