Değerli kardeşimiz,

– İslam dini geldiği zaman, köleliğin bir nizam haline getirildiği bir dünyada kendini buldu. Bütün dünyada geçerli bir sistem olduğu için, bunu bir anda kaldırmak imkânsızdı.

Bu sebeple, İslam dini, kölelik statüsünü çok farklı bir düzenleme ile olabildiği kadar insanlık onuruna yakışır bir duruma kavuşturdu.

   – Bundan böyle kimse köleye “Kölem!” diye çağırmayacak; “Kardeşim!” veya benzer ifadeler kullanacaktır.
   – Kimse köleleri “ayrı bir varlık gibi görüp de onları izole etmeyecek.”
   – Bundan böyle efendiler “onlara giydiklerinden giydirecek, yediklerinden yedirecek”, onlarla beraber aynı meclisi paylaşmaktan rahatsız olmayacaklar..
   – Müslümanlar, dini bir hata yaptıklarında kefaret olarak ilk yapacakları iş “köle azat etmek” olacaktır…

– İslâm hukukunda esas itibariyle köleliğin tek kaynağı savaştır. Savaş esirlerinin kaderi İslâm devletinin alacağı karara bağlıdır; bunlar karşılıksız olarak veya fidye mukabilinde salıverilirler (Muhammed, 47/4),düşman elinde bulunan Müslüman esirlerle değiştirilir yahut köle statüsüne geçirilirler.

Köle statüsüne geçirilen esirlerin gayri müslim olması şarttır; savaş esirleri arasında bulunan Müslümanlar köle yapılamaz. Bu hüküm, İslâm devletine karşı isyan eden ve ele geçirilen âsiler için de geçerlidir; bu gruba giren esirlerin er veya geç serbest bırakılması gerekir.

– Köleliğin ikinci kaynağı bir köleden doğmuş olmaktır. Bu ise birinci kaynağın tabii bir sonucudur.

Bu âdet de eskiden beri devam eden bir gelenek olduğundan ve evrensel bir statü olarak dünyaca kabul edildiğinden, İslam dini bunu da bir anda ortadan kaldırma imkânını bulmamıştır.

Ancak, İslam’ın getirdiği bir düzenleme ile köle/cariye bir anne artık köle olarak satılmayacaktır ve çocuğu da hür olacaktır. Annesi hür olan bir çocuk, -babası köle de olsa- köleleştirilmeyecek, artık hür bir insan olarak yaşamını sürdürecektir. (bk. el-Mevsuatu’l-Fıkhıyetu’l-Kuveytiye, 3/301)

İlave bilgi için tıklayınız:

– İslamiyet’in köleliği kaldırmak için tedbirler aldığını söylediniz; bu tedbirler nelerdir?..

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet