Değerli kardeşimiz,

Kalp gözünün bir diğer adı “Basiret”tir.

Basiret, kutsiyet nuruyla aydınlanmış kalbin maddi ve manevi alemdeki hakikatleri görme yeteneği anlamına gelir.

Ayrıca basiret, Allah’ın nuru ile bakma ve görme şeklinde de tarif edilir. Bu tarife göre de firâsetle eş anlamlıdır.

Yüzdeki gözü kapalı olan kişi maddi şeyleri göremediği gibi, kalp gözü kapalı olanın da manevi şeyleri görmesi mümkün değildir. 

İşin özeti şudur:

Allah’ın emir ve yasaklarına riayet eden kişi, Allah’ı seven ve sayan takva sahibi kimsedir. Gözün kapalılık ve görmeme durumunun farklı dereceleri olduğu gibi, basiret gözünün durumu da öyledir, farklı derecelerde hastadır ve hakikati görmeyişi de farklı derecelerde olur.

Yüzdeki gözün görmesine engel olan farklı mikroplar olduğu gibi, kalp gözünün görmesine engel olan da günah virüsü, isyan mikrobu gibi mânilerdir.

Kafa gözünün açılması usulüne uygun bir tedavi gerektirdiği gibi, basiret gözünün açılması için de manevi operasyonlar gerekir.

Kuran’da “Bel rane ala kulubihim”(bk. Mutaffifin, 83/14) mealindeki ayette, bazı insanların kalpleri / ve kalp gözleri öyle çapak bağlamış ki, ilgili mikrobun izalesi, basiret ve gönül gözünün yeniden cilalanıp eski haline dönmesi imkânsız hale gelmiştir.

“Evet, günah kalbe işleyip, siyahlandıra siyahlandıra ta nur-u imanı çıkarıncaya kadar katılaştırıyor. Her bir günah içinde küfre gidecek bir yol var. O günah istiğfar ile çabuk imha edilmezse, kurt değil, belki küçük bir manevî yılan olarak kalbi ısırıyor.”(Nursi, Lem’alar, s. 9)

Demek ki kalbin açılması iman ve ibadetin, tövbe ve istiğfarın yapılmasına bağlıdır. Günahlarda ısrar etmek bu pencereyi kapatıyor. 

Allah kendisine hidayet yolunu göstermek istediği kulununun sadrını (basiret gözünü) İslam’a açar.” (Enam, 6/127) mealindeki ayetin ifadesi açıktır. Kalp gözünü açan anahtar ilim ve amelle, iman ve salih-iyi işlerle İslami bir hayatı yaşamaktır.

Basiret sahibi neler görür?

Bazı alimler, insanın dış âlemi gören bedendeki iki gözüne karşılık kalbin de iç âlemi gören iki gözü bulunduğunu kabul eder ve buna aynü’l-kalb, dîde-i cân, çeşm-i bâtın-bîn, mârifet gözü ve kalp gözü gibi isimler verirler.

Bedendeki göz maddi âlemdeki varlıkları, olayları, renkleri ve şekilleri gördüğü gibi gönül gözü de dış âlemdeki eşya ve olayların iç yüzünü ve manevi âlemdeki hakikatleri görür.

Bedendeki göz insanlarla hayvanlar arasında müşterektir, fakat kalp gözü insanlara mahsustur. Basîret gözü her insanda kuvve halinde vardır. Bazı kimselerde bu göz Allah vergisi (vehbî) olarak doğuştan açık olursa da çok defa his perdesiyle örtülü olduğundan onu mücahede ile açmak gerekir.

Bazı insanların kalp gözü çabuk, bazılarınınki geç açılır. Basîreti açılanların duyular ötesi gerçekleri görmelerinin de değişik dereceleri vardır. Bedendeki gözde olduğu gibi kalp gözü için de eksik ve yanlış görme bahis konusu olur; kalp gözü safiyet derecesine göre tam veya eksik görebilir.

Basiret sahibi neler hisseder?

Basîret sahibi geleceğinden endişe etmez, zira ilerisiyle ilgili tedbirleri eksiksiz olarak almıştır. Bu âlemdeki her şeyin yerli yerince cereyan etmekte olduğuna inanır. Kalbinden mârifet fışkırır…

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet