Değerli kardeşimiz,

Ayetin meali şöyledir:

“Âyetlerimizden bir kısmını ona göstermek için kulunu bir gece Mescid-i Haramdan alıp, çevresini mübarek kıldığımız Mescid-i Aksâya seyahat ettiren Allah, her türlü noksandan münezzehtir. Şüphesiz ki O her şeyi hakkıyla işiten, her şeyi hakkıyla görendir.”(İsrâ, 17/1)

Buradaki ayetlerden maksat, sadece Kur’an’ın ayetleri değil, mucizeler, Allah’ın ilim ve kudretinin belgeleridir. Bunlar kâinat çapında olduğu gibi, ahiret aleminde, gayb aleminde, ceberut aleminde, misal aleminde görülen ayetler/belgelerdir.

Nitekim Müfessir Razi, ilgili ifadeyi, “O gecede, Allah’ın kudretine delâlet eden mucizeleri ve dikkate değer hadiseleri ona gösterelim” şeklinde tefsir etmiştir. (bk. İsra, 1. Ayetin tefsiri)

Merhum Hamdi Yazır ise,

“Bu şekilde Mirac, Peygambere âyet göstermekten ibaret değil, Peygamberin kendisini bir âyet olarak kâinata göstermek olmuştur… Ve o, kendisi Allah’ın âyetlerinden en büyük bir âyettir. Ve İsrâ’nın hikmeti de ona göstermeden çok, onu göstermeye daha uygundur.”

diyerek, ayete farklı ama güzel bir açıklama yapar.

Diğer taraftan, ayetin sonunda geçen “Muhakkak ki, ancak o, her şeyi işiten ve her şeyi görendir.” ifadesindeki “O” zamirini müfessirlerin çoğu yüce Allah’a işaret etmek üzere tefsir etmişler ve meâlini ona göre açıklamaışlardır. Ancak bazı müfessirler de burada geçen “O” zamirinin Peygambere işaret ettiğini söylemiş ve “O gösterdiğimiz âyetleri gören” anlamına geldiği şeklinde açıklamışlardır. (bk. Elmalılı, Hak Dini, ilgili ayetin tefsiri)

Bu açıdan “O” zamirini her iki ihtimale göre tefsir etmek daha uygun olacaktır. Çünkü tefsir ilmince “İnnehû” da geçen “hû” Türkçe’de de  “O” anlamına gelen ve ismin yerine kullanılan zamirin hem Allah’a  hem de Peygamber Efendimize (asm) işaret etme imkanı vardır. “O” zamiri Allah’a olursa mana farklı, Peygamber Efendimize (asm) olursa farklı düşüyor.

Buradaki “O” zamiri Peygamber Efendimize (asm) işaret ediyor ise Miraç seyahatinde “şey” kapsamına ne giriyor ise, hepsi Allah tarafından ona gösterildi ve işittirildi, manasına gelir. “Şey” bütün mahlukatı içine alan bir tabir olduğu gibi, Allah’ın zatını ve sıfatlarını da içine alan bir kavram da olabiliyor. Böyle olunca Allah Resulü (asm) Miraç seyahatinde Vacip ve Mümkün ne varsa hepsini görüp işitti, manası ortaya çıkar. Allah Resulü (asm) Miraç’ta mahlukattan başka Allah’ın Zatını da görüp, sesini de  perdesiz ve vasıtasız olarak işitmiştir. 

Ayetteki “O” zamiri Allah’a işaret ediyorsa, manası zahirine verilir. Yani, Allah zaten sonsuz görme ve işitme sıfatı ile her şeyi görüp işitiyor, demektir. (bk. Nursi, Sözler, Otuz Birinci Söz)

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet