Değerli kardeşimiz,

Genler insanı idare etmez. İnsan genlerin etkilerini, cüz’i iradesi ile müsbet ve olumlu yöne çevirir.

İnsan, genlerin etkisine, nefsin ve şeytanın yönlendirmesine değil, akıl ve maktığının uygun gördüğü, İslâmiyet’in emrettiği doğrultuda fiillerini yapar, yapması gerekir. İnsana akıl ve cüz’i irade bunun için verilmiştir.

Bir veya bazen birden çok gen, belirli bir karakter üzerinde etkili ve kontrol sahibib olabilir. O genin veya genlerin farklı kabiliyet ve istidata şekil ve yön vermesi elbette olacaktır. Bu yaratılışın ve aynı zamanda insanın dünyada imtihana tâbi tutulmasının da bir gereğidir.

Ama, gendeki bu meyil ve istidatları, insan cüz’i iradesi ile müsbete çevrilebilir ve çevirmelidir. Zaten insanın cüz’i iradesi ile önlenemeyecek olan bir kabiliyet ve istidattan insan sorumlu olmaz.

Mesela, bazı genlerde insanın alnında kaş meydana getirme istidadı vardır ve bu istidat insanın cüz’i iradesini dinlemez. Aynı şekilde ağızda dişlerin çıkmasını sağlayan genlerin faaliyet ve tesirleri cüz’i irade ile önlenemez. Dolayısıyla böyle genlerin meydana getirdiği neticeden de insanın sorumlu olmayacağını herkes vicdanen bilir. Yani, Allah’ın hiç kimseye, “Senin alnında niçin kaş çıktı?” veya “Ağzında niçin diş çıktı?” diye bir soru sormayacağından herkes hemfikirdir. Çünkü bunlar insanın cüz’i iradesini dinlemez. İnsanın sorumlu olduğu hususlar, cüz’i iradesine bağlı olan konulardır.  

Herhangi bir genin suça teşvik yönünde bir yapısının olması durumunda insanın nefsine hakim olması, hatta şeytanın bu yönde telkin ve vesvesesini de dinlenmemesi gerektiği Kur’an ve sünnetlerde belirtilir.

Allah, nefse ve şeytana uyarak emirlere karşı gelenleri cehennem azabıyla tehdit etmekte, cüz’i iradenin bu yönde kullanılmasını istemektedir. Zaten imtihan da böyle olumsuzlukların bulunmasını gerektirir.

Mesela, şehvete meyli olmayan, o duyguları gelişmemiş ve tamamen körelmiş olan bir kimse, şehvet noktasında harama girip girmeme ile nasıl imtihan olacaktır?   

İnsanda saldırganlık ve gadap duygusu, yani öfke ve hiddet genlerinin tesiri bulunmasa, olumsuz durumlarda nefsini ve ailesini nasıl müdafaa edecek, haksızlığa düştüğü durumlarda hakkını nasıl savunacaktır? Harp esnasında düşmanla nasıl savaşacaktır?

İnsan o genlerin etkilerini, cüz’i iradesi ile menfiden müsbete çevirmekle sorumludur. Zaten genlerin sebep olduğu, yani yaratılıştan gelen meyil, arzu ve isteklerin olumsuz durumları ve şeytanın bu noktadaki telkinleri, insanın cüz’i iradesi ile aşabileceği şeylerdir. Allah da zaten insanın gücünü aşan şeylerden insanı sorumlu tutmamaktadır. 

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet