Değerli kardeşimiz,

Hz. Peygamber (asm) Efendimizden “şu ayet iki anlama gelir” şeklinde bir rivayet yoktur. Ancak, bazı ayetleri birbirine zıt olmasa da biraz farklı anlamak mümkündür.

Örneğin, Tekasür süresinin ilk ayetlerini, “Sizi çoklukla öğünmek öyle oyaladı ki, sonunda kalkıp kalkıp kabirleri ziyaret edip saydınız (yani kabirlerinizin çokluğuyla da övündünüz).” şeklinde anlamak mümkün olduğu gibi, “Çoklukla övünmek sizi kabirleri ziyaret edinceye (yani ölüp kabre girinceye) kadar oyaladı.” şeklinde anlamak da mümkündür.

Nitekim bu ayetlerin meallerine bakınca bu farklılığı görebiliriz.

Keza Yasin suresi, 35. ayetinde لِيَأْكُلُوا مِنْ ثَمَرِهٖۙ وَمَا عَمِلَتْهُ اَيْدٖيهِمْؕ اَفَلَا يَشْكُرُونَ   geçen “mâ” harfi mevsule olarak düşünülüp “Onun ürünlerinden ve kendi elleriyle ürettiklerinden yesinler diye. Hâlâ şükretmeyecekler mi?” şeklinde çevrilebileceği gibi, “mâ” harfi olumsuzluk edatı olarak düşünülerek “Onun ürünlerinden yesinler diye. Onları elleriyle yapmadılar. Hâlâ şükretmeyecekler mi?” şeklinde de anlaşılabilir. Burada da meallere bakılabilir.

Ayetlerde yorum farklılığına yol açan sebeplerin başında;

– Kelimelerin birden çok anlama gelmesi,
– Bazı edat ve bağlaçların farklı mülahazalara açık olması,
– Metnin irap konusunda alternatiflere açık olması,
– Umum-husus,
– Mutlak-mukayyed,
– Farklı kıraatler,
– Zamirlerin mercii,
– Metnin takdire ihtiyaç duyması

 gibi konular sayılabilir.

bk. Divlekci, Celalettin “Tefsirde Yorum Farklılığına Yol Açan Sebepler”, EKEV Akademi Dergisi, 2014, sayı: 58.

İlave bilgi için tıklayınız:

– Tefsirlerin farklı farklı olması sebebi nedir? Manaların çeşitliliği …

– Tefsir kitaplarında yer alan farklı yorumların hikmeti nedir …

– Mezhepler Dosyası.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet