Değerli kardeşimiz,

Ebû Eyyûb (el-Ensârî) (ra) şöyle demiştir:

Bir adam Peygamber aleyhissalatü vesselam’ın yanına gelerek:

“Ey Allah’ın Elçisi! Bana (faydalı şeyi) öğret ve özlü söyle.” dedi. Resûl-i Ekrem (asm)  adama:

“Namazına durduğun zaman veda edenin namazı gibi namaz kıl. Özür dilemeni gerektiren bir sözü konuşma ve insanların ellerindeki (dünyalık) şeylerden ümidini kesmeye azimli ve kararlı ol.” buyurdu. (İbn Mace, Zühd, 15)

Heysem’nin Zevaid isimli eserinde şöyle denilmiştir:

“Bu hadis rivayetinin senedi zayıftır. Senette bulunan ravilerden Osman bin Cübeyr’in meçhul olduğunu Zehebi, Tabakat’ta söylemiştir.”

İbn-i Hibbân ise Osman bin Cübeyr’i güvenilirlerden saymıştır.

Buhâri ve Ebû Hâtem de “O, babasından, dedesi aracılığıyla Ebû Eyyûb (ra)’den rivayette bulunmuş.”, demişler.

Ben (Heysemi) derim ki: Hadisin, sözlerin en vecizlerinden ve hikmeti en iyi şekilde toplayıcı olması onun sabit olmasına yakınlığına delalet eder. Bu açıdan düşünülmelidir. (bk. İbn Mace, Zühd, 15)

Hadîste geçen “Evciz” fiilini “özlü söyle” diye tercüme ettik. Bu cümle iki şekilde yorumlanabilir:

Birincisi: Buyuracağın şeyi bellemenin kolay olması için işin özetini söylemekle yetin.

İkincisi: İstenen bilgiyi veciz sözleyiver.

Veciz: Manası çok olup kelimeleri az olan söze denilir.

Hadisin “… Veda edenin namazı” ifadesinden maksat, dünyadan ayrılmak üzere bulunan müminin kıldığı son namaz, olabilir. Yani sanki sen son namazını kılıyorsun. Bu itibarla namazını dikkatli, huzurlu, manevi zevk ve iştiyakla, huşu içinde kıl.

Bu ifadeden maksat şu iki şekilde olabilir:

Birincisi: Namaza durduğun zaman bütün dünyayı hatırından çıkart, tam anlamıyla Allah’a yönel, O’nun huzurunda olduğunu bir an bile unutma. Böylece dünyaya veda etmiş gibi ol.

İkincisi: Namaz kıldığın zaman son namazını kılan bir kimseymişsin gibi kıl. Sanki sen son namazını kılıyorsun, bu namazınla dünyaya veda edeceksin.

Bize göre bu hadiste geçen bu ifade, bu iki manayı da başka manaları da içine almaktadır.

Bu itibarla namazını dikkatli, huzurlu, manevi zevk ve iştiyakla, huşu içinde kıl. Namaza durduğun zaman bütün dünyayı hatırından çıkart, tam anlamıyla Allah’a yönel, O’nun huzurunda olduğunu bir an bile unutma; böylece dünyaya veda etmiş gibi ol. Zaten namaz bitince dünyaya gerçekten veda etmiş olacaksın. Çünkü bu son namazındır.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet