Değerli kardeşimiz,

Bakabildiğimiz kaynaklarda bu anlamda bir bilgi bulamadık.

Bununla beraber, bunun manası doğrudur. Bir Müslümanın, Müslüman kardeşinin sevap kazanmasını istemesi ve bu konuda nefsini değil kardeşini tercih etmesi çok büyük bir fazilettir, en değerli bir erdemdir.

Başkaları için maddi-manevi özveride bulunmaya “Îsâr” denir ve bu durum Kuran-ı Kerim’de şöyle ifade edilir:

“Daha önceden Medine’yi yurt edinip imanı kalplerine yerleştiren­ler, hicret edip kendilerine gelen müminleri severler. Onlara verilen gani­met mallarından dolayı içlerinde hiçbir rahatsızlık hissetmezler. İhtiyaç içinde olsalar bile, onları kendilerine tercih ederler. Nefsinin cimriliğinden korunmuş kimseler, işle onlar, kurtuluşa erenlerdir.” (Haşr, 59/9)

Bu ayette, bütün mal varlıklarını Mekke’de bırakarak Medine’ye göç etmek zorunda kalan Hz. Peygamber (asm) Efendimizi ve diğer muhacirleri şefkatle kucaklayıp mal varlıklarını onlarla paylaşmaktan çekinmeyen Medineli Müslümanlar (ensar) övgüyle anılmakta, ayette onların şahsında Müslüman toplumun bazı temel manevi ve ahlakî özelliklerine temas edilmektedir.

Buna göre Müslümanlar öncelikle imanı gönüllerine yerleştirmişlerdir; ayrıca muhacirler gibi zor durumda kalıp kendi beldelerine gelenleri severler; din kardeşlerine kendilerinden daha fazla imkân sağlanmasından dolayı içlerinde kıskançlık duymazlar; nihayet ihtiyaç içinde olsalar dahi onları kendilerine tercih eder, şahsî menfaatlerinden, zevklerinden fedakârlıkta bulunurlar. Ayetin son kısmında, nefsinin cimrilik eğilimlerinden kendini koruyabilenlere ebedî kurtuluşu kazanacakları müjdelenirken dolaylı olarak îsârın bu yöndeki psikolojik etkisine de işaret edilmektedir. (Kurtubî, ilgili ayetin tefsiri)

Bu ayet münasebetiyle îsâr kavramı tefsirlerde, “ahiret saadetini elde etme arzusuyla başkasının iyiliğini ve mutluluğunu kendine ve kendi zevklerine tercih etmek, başkasının ihtiyacını kendi ihtiyaçlarından daha önde tutmak” şeklinde açıklanıp bir cömertlik derecesi olarak gösterilmektedir. (İbn Kesir, Şevkani ilgili ayetin tefsir)

Ancak diğer erdemli davranışlarda olduğu gibi îsârın da belirtilen ahlaki değeri kazanabilmesi için maddî veya manevî bir karşılık beklenmeden sırf Allah rızası ve insan sevgisinden dolayı yapılması gerekir. Çünkü iyilik karşılığında teşekkür veya övgü bekleyen kişi cömertlik değil alışveriş yapmış sayılır (Gazali, İḥya, 3/260)

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet