Değerli kardeşimiz,

Kur’an’da geçen ifadelerden birinin meali şöyledir:

“… Onların (İsrâiloğullarının) üzerine fakirlik ve yoksulluk (damgası) vuruldu. Allah’ın bir gazabına uğradılar. Bunun sebebi, onların; Allah’ın ayetlerini inkar ediyor, peygamberleri de haksız yere öldürüyor olmalarıydı. Bütün bunların sebebi ise, isyan etmek ve aşırı gitmekte oluşlarıydı.“ (Bakara, 2/61)

Hiçbir peygamber öldürülmeyi hak etmemiştir, hak etmez de. Çünkü, ölümü hak etmesi için, Allah’ın bir kısım emir ve yasaklarını çiğnemiş olması gerekir. Bu ise  peygamberlerin “ismet” sıfatına aykırıdır. 

Bu sebeple, söz konusu “haksız yere” kaydı bir kayd-ı itirazi değil, bir kayd-ı vakiidir. Yani “haksız yere öldürülmeleri” ifadesi vuku bulan bir hakikatin bir vasfına vurgu yapılarak canilerin zulmünün ne kadar çirkin olduğunu göstermeye yöneliktir.

Müfessir Razi, ilgili ayeti tefsir ederken, “Peygamberin haklı yere öldürülebileceği söylenebilir mi?” şeklinde bir soruyu gündeme getirir ve “Allah, niçin haksız yere buyurmuştur? Halbuki peygamberleri öldürmek her halükârda haksız yere olur.” diye soruya açıklık getirir. Daha sonra da bu soruya üç şekilde cevap verir:

1) Batıl bir işi yapmak bazen hak olabilir. Çünkü onu işleyen kimse, kalbindeki bir şüpheden ötürü onu hak (doğru) zannedebilir. Bazen da onun batıl olduğunu bilerek yapar. Şüphesiz ikinci şekil daha kötüdür. Bu sebepten ötürü Hak Teala’nın, “haksız yere” ifadesinin manası şöyle demek olur:

“Bu öldürme, onların inancına ve zanlarına göre de hak olmadığı halde, onlar peygamberleri öldürmüşler. Hatta bu işin çirkinliğini biliyorlardı, bunu bile bile yapmışlardır.”

2) Bu durum, tıpkı “Kim Allah ile beraber diğer bir tanrıya, buna dair hiçbir delili olmadığı halde, taparsa…”(Müminun, 23/117) ayetinde olduğu gibi, tekit ve pekiştirme içindir. Çünkü ikinci bir ilah edinen kimsenin herhangi bir delilinin olması imkansızdır.

3) Allah Teala, şayet, sırf peygamberleri öldürdükleri için onları zemmetmiş olsaydı, o zaman onlar, “Onları gerçekte öldüren Allah değil midir?” derlerdi. Fakat Hak Teala, doğrudan Allah’tan sudur eden öldürmenin “hak” olan bir öldürüş, başkalarının sebep olduğu öldürmenin ise “bâtıl” olan (haksız) bir öldürüş olduğunu beyan etmiştir. (Razi, Mefatih, ilgili ayetin tefsiri)

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet