Değerli kardeşimiz,

Evet, zaruret ve ihtiyaç durumunda, iddet bekleyen kadının gece veya gündüz evden çıkması günah değildir.

İddet, evliliği sona eren kadının yeniden evlenebilmesi için beklemesi gereken süre anlamında fıkıh terimidir.

Boşama iddeti bekleyen kadının süslenerek gece veya gündüz gezip dolaşması İslam nazarında hoş karşılanmamıştır. Allah Teala şöyle buyurur:

“Boşadığınız kadınları iddet süresince evlerinden çıkarmayın, kendileri de çıkmasınlar. Apaçık bir kötülük işlemeleri müstesnadadır.” (Talak, 65/1)

İmam Azam Ebu Hanife’ye göre evden çıkmaları “apaçık kötülük” sayılır. Kimi fakihler ayette geçen “apaçık kötülük”ten kastedilenin “zina etmek” olduğunu söylemişlerdir.

Başka bir ayette de kadının ayrıldığı kocasının evinde kalması gereğine şöyle yer verilir:

“O, kadınları, gücünüz yettiğince kaldığınız yerin bir bölümünde oturtun. Onları sıkıştırıp (gitmelerini sağlamak için) kendilerine zarar vermeye kalkışmayın.” (Talak, 65/6)

Buna göre, boşanan kadının eşlerin son ikametgâhından hem çıkmaları ve hem de çıkarılmaları yasaklanmıştır. Bu prensip üç kez boşamayı da kapsamına alır. Kadının, iddet süresince kocaya ait bir meskende kalması, aynı zamanda nesebi koruyucu bir önlemdir. Çünkü kadının gebe olması durumunda çocuğun ve annesinin korunması, gebelik olmaması durumunda ise nesep karışıklığının önlenmesi gerekir.

Zaruret ve ihtiyaç durumunda ise, iddet bekleyen kadının gece veya gündüz evden çıkabileceğinde şüphe yoktur. Nitekim Cabir (r.a.)’ten şöyle dediği nakledilmiştir:

Teyzem üç talakla boşanmıştı. Hurma toplamak için evden çıktığı sırada, yolda karşılaştığı bir adam bunu yapmamasını söyledi. Kadın Allâh’ın Rasûlüne giderek ne yapması gerektiğini sorunca, Hz. Peygamber (asm) şöyle buyurdu:

“Çık ve hurmalarını topla, umulur ki sen o hurmalardan sadaka verir veya bir hayır işlersin.” (Müslim, Talâk, 55; Ebû Dâvûd, Talâk, 40; İbn Mâce, Talâk, 9)

Diğer yandan Uhud gazvesinde şehit düşen gençlerin eşlerinden bir bölümü Hz. Peygamber (asm) Efendimize gelerek, gece evde yalnız kalmaktan çekindiklerini, içlerinden birisinin evinde bir arada geceleyip, sabahleyin evlerine dönmek istediklerini bildirdiler. Bunun üzerine Allah’ın elçisi şöyle buyurdu:

“Sizden herhangi birinizin evinde konuşup görüşün. Fakat uyumak istediğinizde, her biriniz kendi evine dönsün.” (Zühaylî, İslam Fıkhı, VII, 655, 656.; Bilmen, İstilâhât-ı Fıkhıyye Kâmussu, II, 387)

Buna göre iddet bekleyen kadın bazı zaruret ve ihtiyaçları için gece veya gündüz evinden çıkabildiği durumlarda da geceyi başka bir yerde geçirmemesi gerekir. Burada boşanan kadınların hemen evden çıkarılmaması ve iddet sonuna kadar kendi alışık olduğu evde ve eşyasını kullanarak iddet süresini geçirmesi hedeflenmiştir. Ayetteki “Onları evlerinden çıkarmayın ve onlar da çıkmasınlar.” ifadesi bunu gösterir. (bk. Hamdi Döndüren, Delilleriyle Aile İlmihali, Erkam Yayınları).

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet