Değerli kardeşimiz,

Kuran-ı Kerim’de İsra Suresi’nin 50, 51 ve 52. ayetleri, ahireti inkâr edenlere yönelik önemli cevaplar içermektedir. Bu ayetlerde, insanın ölümden sonraki dirilişi ve kimliğinin yeniden iadesi konusuna değinilir.

Bu ayetlerdeki “kimlik” anlayışı, yaratılışımızdan itibaren sahip olduğumuz fıtrat, akıl, zeka ve bilinç gibi bizi biz yapan, diğer insanlardan ayıran hususi unsurlarla alakalıdır. Yani, her bireyin öz benliğini oluşturan ve onu diğerlerinden farklı kılan özellikler kastedilmektedir.

Bu unsurlar, her insanda farklı kombinasyonlarda bulunur ve her bireyi benzersiz kılar. Ahiretteki dirilişte, Allah bu öz benliği, yani bizi biz yapan kimliği yeniden iade edecektir. Bu, sadece fiziksel bir yeniden yaratılış değil, aynı zamanda kişiliğimizin, hatıralarımızın ve deneyimlerimizin de yeniden canlandırılması anlamına gelir.

Kuran-ı Kerim’in bu ayetleri, ahirete imanın önemini vurgularken, aynı zamanda insanın değerini ve benzersizliğini de ortaya koymaktadır. Her birimiz, Allah’ın özel bir yaratılışıyız ve o (c.c), bizi yeniden yaratarak kimliğimizi iade etmeye kadirdir.

İlgili ayetlere gelince:

Bu ayetler insanların acizliğini ve Allah’ın istediğinin olacağını haber verir.

İnkârcılar: “Biz çürümüş kemikler haline geldikten sonra yeniden mi diriltileceğiz?” (İsra, 17/48) mealinde ayette de bildirildiği üzere, böyle bir itirazda bulunmuşlar. Bunun cevabı da mecaz, taciz ve bir i’caz olarak,

 “Siz ister taş olun ister demir olun isterse sizin düşüncenizde hangi şey daha büyüktür, yeniden diriltilmeye daha elverişsizdir.. öyle olun.. Sonunda mutlaka Allah’ın çağrılarına cevap verip mahşere doğru yol alacaksınız.” (İsra, 17/50-52)

mealindeki ayetlerde insanın gözünde en güçlü, en dirençli olan “Taş-demir hatta hayalinize ne geliyorsa o türden bir nesne olun yine de dirilmeye direnç gösteremezsiniz.” denilmiş ve tacizin en son noktasına dikkat çekilmiştir.

İslam literatürüne göre, insan bir ruh bir bedenden meydana gelmiştir. Fakat bunların her ikisinde de maddi-manevi donanımlar vardır ki, onlarla asıl insan olurlar. Ruhsuz cismaniler ve şuursuz ruhaniler insan olmazlar. Bilakis taş-toprak, melek-cin gibi mahluklar olur.

Ruh aynı ruhtur, beden ise cennete veya cehennem uygun olarak yeniden yaratılacak, ancak herkes kendi öz kimliğiyle beraber olacak ve herkes hem kendini hem de başkasını cennete veya cehenneme layık olan o kimlikle tanıyacaktır.

Bediüzzaman Hazretlerinin bu konuda yaptığı pek çok müdellel tespitlerinden bir tanesi şöyledir:

Sual:
Kusurlu, noksaniyetli, mütegayyir, kararsız, elemli cismaniyetin ebediyetle ve cennetle ne alakası var? Madem ruhun âlî lezaizi vardır; ona kâfidir. Lezaiz-i cismaniye için, bir haşr-i cismanî neden îcabediyor?

Elcevab:

Çünkü nasıl toprak suya, havaya, ziyaya nisbeten kesafetli, karanlıklıdır; fakat masnuat-ı İlahiyenin bütün envaına menşe’ ve medar olduğundan bütün anasır-ı sairenin manen fevkine çıktığı gibi hem kesafetli olan nefs-i insaniye; sırr-ı câmiiyet itibariyle, tezekki etmek şartıyla bütün letaif-i insaniyenin fevkıne çıktığı gibi öyle de cismaniyet; en câmi’, en muhit, en zengin bir âyine-i tecelliyat-ı esma-i İlahiyedir. Bütün hazain-i rahmetin müddeharatını tartacak ve mizana çekecek âletler, cismaniyettedir.

Meselâ: Dildeki kuvve-i zaika, rızk zevkinde enva’-ı mat’umat adedince mizanlara menşe’ olmasaydı; her birini ayrı ayrı hissedip tanımazdı, tadıp tartamazdı. Hem ekser esma-i İlahiyenin tecelliyatını hissedip bilmek, zevkedip tanımak cihazatı, yine cismaniyettedir. Hem gayet mütenevvi ve nihayet derecede ayrı ayrı lezzetleri hissedecek istidadlar, yine cismaniyettedir.

Madem şu kâinatın Sâni’i, şu kâinatla bütün hazain-i rahmetini tanıttırmak ve bütün tecelliyat-ı esmasını bildirmek ve bütün enva’-ı ihsanatını tattırmak istediğini; kâinatın gidişatından ve insanın câmiiyetinden, -On Birinci Söz’de isbat edildiği gibi- kat’î anlaşılıyor.

Elbette şu seyl-i kâinatın bir havz-ı ekberi ve bu kâinat tezgâhının işlediği mahsulâtın bir meşher-i a’zamı ve şu mezraa-i dünyanın bir mahzen-i ebedîsi olan dâr-ı saadet, şu kâinata bir derece benzeyecektir. Hem cismanî, hem ruhanî bütün esasatını muhafaza edecektir. Ve o Sâni’-i Hakîm ve o Âdil-i Rahîm; elbette cismanî âletlerin vezaifine ücret olarak ve hidematına mükâfat olarak ve ibadat-ı mahsusalarına sevab olarak, onlara lâyık lezaizi verecektir. Yoksa hikmet ve adalet ve rahmetine zıd bir halet olur ki, hiçbir cihetle onun cemal-i rahmetine ve kemal-i adaletine uygun değildir, kabil-i tevfik olamaz” (bk. Sözler, 28. Söz, s. 498)

Cennetliklerin yaşları aynı olsa da manevi zevkleri, mertebeleri, dünyada işledikleri amellerine göredir. “Kişi sevdiğiyle beraberdir.” hadisi mucibince, aynı yerde de olsa insanlar kulluk mertebelerine göre farklı olur.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet