Değerli kardeşimiz,

Peygamber (a.s.) Efendimiz’e Hitap Etme Adabı:

“Peygamber’e (kendisiyle konuşurken) seslenmenizi, kendi aranızda birbirinize seslendiğiniz gibi sayma­yın…”(Nur, 24/63.)

Bu, hem Resûlullah’a (asm), hem de Ondan sonra Müslümanların ba­şına geçen İslâm liderlerine nasıl hitap etmemizi öğretmektedir.

İslâmiyeti din olarak seçip Hz. Peygamberin (asm) meclisine ilk defa katılanlarla, içlerinde kin ve nifak tohumu bulunan münafıklardan çoğunun: “Ya Mu­hammed!”, “Ya Ebâ’l-Kasım!” gibi isim veya künyesini anarak seslenmele­ri, hem Resûlullah’ı (asm), hem de şuurlu mü’minleri üzmekteydi. Cenâb-ı Hak bunu bir saygısızlık ve nezaket dışı davranış olarak vasıflandırmakta ve Peygamber’e (asm), aynı zamanda İslâm büyüklerine saygı ifade eden sıfatlarla seslenilerek hitap edilmesini emretmektedir. O bakımdan ilâhî muradı idrâk eden mü’minler, daha çok “Ya Resûlullah!”, “Ya Nebiyyallah!” gibi saygı ifade eden sözler kullanarak Peygamber (asm) Efendimize seslenirlerdi.

O bakımdan İslâm liderlerine de günün adabına, saygı kurallarına gö­re hitap etmek gerekmektedir. Zira edep ve terbiye, nezaket ve saygı Müslümanın şiarıdır. Hattâ Tabiînden Said b. Cübeyr ve Mücahid’in bu konuda şöyle tefsirde bulundukları rivayet edilmiştir:

“Ya Resûlallah; diye hitap ederken sesi rıfk ve lîn ölçüsünde tutun.” Bilindiği gibi bu iki kelime nezaket havası içinde yumuşaklık ifade eder.

Cenâb-ı Hak konunun önemini belirtmek için bir de Hucurat Sûresin­de Peygamber (asm)’in huzurunda konuşma adabını açıklayarak mü’minleri ye­terince aydınlatmaktadır. Şöyle ki:

“Ey imân edenler! Allah ve peygam­berinin huzurunda ileri geçmeyin. Allah’tan korkun. Şüphesiz ki Allah işi­tendir, bilendir. Ey imân edenler! Seslerinizi Peygamber’in sesinin üstüne (onu bastıracak şekilde) yükseltmeyin. Birbirinize yüksek sesle konuştuğu­nuz gibi, ona yüksek sesle hitap etmeyin. Sonra farkına varmayarak amel­leriniz boşa gidebilir. Şüphesiz o kimseler ki Resûlullah’ın yanında sesle­rini kısarlar, işte onlar Allah’ın kalplerini takva ile denediği kimselerdir. Onlar için bol bağışlanma ve büyük karşılık vardır.”(Hucurat, 49/1-3.)

(bk. Celal Yıldırım, İlmin Işığında Asrın Kur’an Tefsiri, Anadolu Yayınları: 8/4268-4269.)

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet