Değerli kardeşimiz,

Öncelikle ifade edelim ki, kıraatler de vahiydir, Allah’ın kelamıdır. Bu nedenle vavlı veya vavsız okumak da vahyi yani Allah’ın kelamını okumaktır.

İlgili ayet ve meali şöyledir:

وَقَالُوا اتَّخَذَ اللّٰهُ وَلَدًاۙ سُبْحَانَهُۜ بَلْ لَهُ مَا فِى السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضِۜ كُلٌّ لَهُ قَانِتُونَ

“Dediler ki: ‘Allah çocuk edindi.’ (Hâşâ!) O, bundan münezzehtir. Bilakis göklerde ve yerde olanlar O’nundur. Hepsi de O’na itaat edicidir.” (Bakara, 2/116)

Bu ayeti sadece İbn Amir başında vav olmaksızın okumuştur. Şam ahalisinin Mushaflarında da aynı durum söz konusudur. Diğer kıraat alimleri ise ayetin başını vav ile okumuşlardır. (bk. İbn Mücâhid, Kitâbu’s-Seba, 169)

Bu kıraat farkları hem sanatsal ve estetik icra açısından hem de mana genişliği ve zenginliği açısından önemlidir. Çünkü cümleyi bir önceki cümleyle birleştirmek hoş olduğu gibi ayırmak da hoş olabilir. Her iki kıraat de (söz konusu) bu iki tarzı (yansıtır şekilde) gelmiştir.

Kuran kıraatlerinin kabulü için klasik otoriteler tarafından belirlenen üç temel şart –sahih senet, Arapçaya uygunluk ve Osman Mushafı ile mutabakat–, Kuran’ın lafzî naklinin güvenliğini temin eden epistemolojik temelleri teşkil eder.

İbn Amir’in kıraati, sahih bir isnadla Hz. Peygamber (asm) Efendimize dayanan ve muteber kıraat imamlarınca rivayet edilen meşhur kıraatlerden biridir.

Klasik kaynaklarda sahih kıraat olarak kabul edilen bu rivayet, Arap dilinin gramer yapısına uygundur ve erken dönemden itibaren ümmetin icmaına mazhar olmuştur. Bu durum, kıraatin sahihliği konusunda herhangi bir şüpheye yer bırakmamaktadır.

Meseleyi “Osman Mushaflarına mutabakat” ilkesi açısından ele aldığımızda ise, Şam ahalisinin Mushaflarında da aynı durumun söz konusu olduğunu belirtmiştik.

Özetle, İbn Amir’in vavsız okuması, kıraat usulünün üç temel şartına da uygunluk arz eden bir varyanttır.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet