Değerli kardeşimiz,

– Allah ezelidir, bütün sıfatları da ezelidir. Sıfatlarından biri de ilmidir.

Ezeli olanın zıddı olmaz. Bu sebeple Allah’ın ezeli ilminin zıddı olan cehalet, bilmezlik onu semtine yanaşmaz.

Bu gerçeğin neticesi şudur: Allah’ın ilmi sonsuzdur, geçmiş, gelecek ve şimdiki zamanı birden kuşatır ve oralardaki bütün her şeyi bilir. Gelecekle alakalı hususları bilmek de bu ezeli ilmin ayrılmaz özelliğidir.

Bu sebepledir ki, Allah imtihan sorularını seçerken ilmine göre değil, adaletine göre seçer. Ve bir kimsenin imtihanı kazanacağını veya kaybedeceğini bile bile onu imtihana alır ve sorumluluğu ona yükler. Çünkü, her insanın, her nefsin, her şuurun, imtihana tabi tutulduğu konularda, sorulara cevap verecek donanıma sahiptir.

O halde, Allah’ın nefsin inadını önceden bilmesi, onu imtihan etmeye mani değildir.

– Bununla beraber, “Nefsin terbiyesi” ile ilgili bu bilgi, bir nevi temsili bir anlatım olarak da değerlendirmek mümkündür. Bununla, nefsin açlıkla terbiye olduğu kadar başka bir şeyle terbiye edilmediği anlatılır.

Daha önce nefsin ateşe atılmadığı kabul edilse bile, bu temsil penceresinden “nefsin inadının ve direnmesinin” ders verildiği ortadadır. Ve bu hakikat ayetle de sabittir.

“Eğer geri döndürülseler, kendilerine yasaklanan şeye tekrar dönerler. Şüphesiz, onlar yalancıdırlar.”(Enam, 6/28)

mealindeki ayette bu gerçeğin altı çizilmiştir.

Rivayete göre, Cenâb-ı Hak nefse:

– Ben kimim, sen kimsin? diye sormuş. Nefis de:

– Ben benim, sen sensin! diye cevab vermiş. Bunun üzerine Allah ona azab vermiş, Cehenneme atmış, sonra yine sormuş:

– Ben kimim, sen kimsin?

Nefsin cevabı aynı olmuş:

– Ben benim, sen sensin!

Hangi azâbı verdiyse, nefis gurur ve enaniyetinden vazgeçmemiş. Nihayet uzun süre aç bırakarak
bir nevi oruç tutturmuş, sonra tekrar sormuş:

– Ben kimim, sen kimsin?

Nefis bu sefer şu cevabı vermiş:

– Sen benim Rabb-i Rahîmimsin, bense senin âciz bir kulun… (el-Havbevî, Dürretüt’l-Vâizîn, s. 11)

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet