Değerli kardeşimiz,

“Sorgulamak” genel olarak iki manada kullanılır:

Birincisi: Yapılan işin yaratıcısı tarafından yapılmasının doğru olmadığını göstermeye yönelik gösterilen bir çabadır.

Bu tarz bir sorgulama, Allah’ın yaratma maharetinde kusur aramak manasına gelir. Hâlbuki, böyle bir sorgulama haddini aşan, sınırını taşan bir suiedeptir.

İkincisi ise, yapılan işin aslını, hikmetini, amacını vs. sormak.

Bu sorgulama gerçek manada Allah’ın yaptıkları hakkında öğrenmeye yönelik bir ders alma isteğidir.

Ayette yasaklanan sorgulama birinci şıkta yer alan nevine mahsustur. (krş. Maverdi, Razi, ilgili ayetin tefsiri)

Bir misal vermek gerekirse, İbn Sina’ya, Lokman-ı Hekim’e ilimden hikmetten ve tıp biliminden hiçbir nasibi olmayan bir kimse, tıp ve hikmet konusunda bir soru sorsa, bu soru iki yönden değerlendirilir:

Biri:“Bu tıbbi tedavinin şekli nasıldır, bu ilacın kullanım hikmeti nedir?”

Bu soru güzeldir ve cevabı, işin faydalı yönlerini ders vermektir.

Diğeri ise, “Bu yaptığın işin ne kıymeti var, bu tıbbi tedavinin hikmeti mi olur?” gibi serseriyane bir sorgudur ki edepsizce bir sorgulamadır.

İlave bilgi için tıklayınız:

– İslam’da “Dinde sorgulama yoktur.” diye bir kaide var mı? Eğer varsa bununla kastedilen nedir?

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet