Değerli kardeşimiz,

a) Din bir imtihandır, imtihan en önemli özelliği onun sorularının cevabının açıkça bilinmiş olmamasıdır. Cevapları açıkça verilen bir imtihan sanki yok hükmündedir.

“Suçluları (sınıfta kalanları) Rablerinin huzurunda başlarını öne eğerek, ‘Ey Rabbimiz! Biz (Kuran’ın söylediklerinin hak olduğunu) gördük ve işittik ne olur bize bir daha dünyaya geri gönder ki salih amel işleyelim (dersimizi çalışıp sınıfımızı geçelim), artık biz bu konuyu (soruların cevabını) kesin bir bilgiyle öğrenmiş bulunuyoruz.’ derken bir görsen.” 

“(Fakat şunu unutmayın ki) Eğer biz isteseydik, herkese hidayet yolunu gösterirdik (Herkesin sorusuna doğru cevabı verirdik)…” (Secde, 32/12, 13)

mealindeki ayetlere bu gerçeğin altı çizilmiştir.

b) “Biz her peygamberi içinde bulunduğu topluluğun diliyle göndermiş bulunuyoruz.”(İbrahim, 14/4) mealindeki ayette insanlara gönderilen bir peygamberin insanların cinsinden olması ve onların diliyle konuşan biri olmasının gereğine işaret edilmiştir.

“Eğer biz bir meleği peygamber yapsaydık, unu bir erkek yapardık ve bu da (meleğin gelmesini isteyenler için) yine de bir iltibas konusu olurdu.” (Enam, 6/9)

mealindeki ayette ise meleklerin insanlara peygamber olarak gelmelerinin ilahi hikmete aykırı olduğu, kaldı ki, böyle bir şey olsa bile ancak insanların kılığında olması, onlar gibi yaşamasının zorunlu olduğuna dikkat çekilmiştir.

İşte imtihanın sırrı ve hikmeti de burada gizlidir. İmtihan, insanın kendi iradesiyle iyiyi seçmesi ve kötüden kaçınması üzerine kuruludur. Eğer Allah (cc) zorla herkesi iman ettirseydi, bu durumda imtihanın bir anlamı kalmazdı. Çünkü imtihan, insanın kendi özgür iradesiyle seçim yapabilmesini gerektirir.

Allah, insanlara akıl, vicdan ve irade vermiştir. Bu sayede insanlar, doğruyu yanlıştan ayırt edebilir ve kendi seçimlerini yapabilirler. Peygamberler (asm) ve kutsal kitaplar aracılığıyla da insanlara yol göstermiştir. Bu rehberlik sayesinde insanlar, Allah’ın varlığını, birliğini ve İslam’ın hak din olduğunu anlayabilirler.

Eğer Allah (cc) bir melek gönderip herkesi zorla iman ettirseydi, bu durumda insanların imanı samimi olmazdı. Çünkü zorla yapılan bir ibadetin veya imanın değeri yoktur. İmanın değeri, insanın kendi isteğiyle ve bilerek Allah’a (cc) yönelmesinden gelir.

Ayrıca, imtihanın bir diğer hikmeti de insanların farklı seviyelerde olmasını sağlamaktır. İmtihan sayesinde insanlar, iman, ihlas, takva ve güzel ahlak gibi konularda farklı derecelere ulaşırlar. Bu farklılıklar, cennetteki derecelerin de farklı olmasına neden olur.

Sonuç olarak, Allah’ın bir melek gönderip herkesi zorla iman ettirmemesi, imtihanın sırrı ve hikmetiyle ilgilidir. İmtihan, insanın kendi iradesiyle iyiyi seçmesi ve kötüden kaçınması üzerine kuruludur. Eğer Allah zorla herkesi iman ettirseydi, bu durumda imtihanın bir anlamı kalmazdı.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet