Değerli kardeşimiz,

Aralarında çok açık bir fark olmamakla beraber, denilebilir ki:

Akıl: Lügat manası, iki şeyin arasını bağlamaktır.

Bu sebeple denilebilir ki akıl: dış ve iç çevrenin etkisinde kalmadan, fikir bazında kâr ve zarar muvazenesini yaparak birbirine münasip olan iki şeyin kavşak noktasını belirleyen bir mekanizmadır.

Aklın bir manası da menetmektir. Bu manasıyla akıl, insanın hayvani duygularının peşine takılmasını engelleyen bir kudrettir.

Zekâ: Hayatın tecrübelerinden istifade etmeyi mümkün kılan, hafızada yer alan bilgilerin tahlilini yapan ve faydalı olanları tedavüle çıkarmayı hedefleyen bir mekanizmadır.

Akıl bir alettir ve iyi ile kötüyü birbirinden ayırt etmek için kullanılır. Nakli tasdik etmek için iş görür. Zekâ ise bu aklın dünyevi olarak kullanılmasına vesile olur.

Dolayısıyla bir insan çok zeki olabilir. Ama bu insan aklını doğru yolda kullanmıyorsa veya vahye değil de kendisine güveniyorsa, bu insana akıllıdeğil –şayet zekâsı varsa– zeki denilir.

Bu açıdan bakıldığında denilebilir ki, her akıllı kimse zekidir, fakat her zeki akıllı olmayabilir.

İnsanları hayvanlardan ayıran kuvve-i mümeyyize, zekâ değil akıldır.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet