Değerli kardeşimiz,

“Sofra bekletilmez” anlamında bir hadis-i şerif yoktur, ancak sofra hazırken namaz vakti girerse, önce yemek yenmesini tavsiye eden hadis-i şerifler vardır. Muhtemelen “sofra bekletilmez” ifadesi bundan söylenmiş olabilir.

Peki, dini olarak sofra hazırken namaza durmak mı doğru, yoksa ilk önce yemek yemek mi daha doğru?

Bu konu ile ilgili aslında sahih hadisler bulunmakta ve Peygamber Efendimiz (asm) bizlere doğru olanı tavsiye etmektedir. Hadislere göre de ilk olarak yemeğin yenmesi namazın daha sonra kılınması daha doğrudur. Bu nedenle İslam alimleri yemek sofrası hazırken namaz kılınmasını mekruh görmüşlerdir. Tabi ki burada namazın daha sonraya alınması vaktin müsait olmasıyla da ilgilidir. Eğer vakit çıkacaksa o takdirde namaz önce kılınmalıdır.

İlgili hadis-i şeriflerden biri şöyledir:

“Birinizin akşam yemeği konulmuş, namaz vakti de girmiş olursa, akşam yemeğiyle işe başlasın. Yemeği bitirmedikçe de sakın acele etmesin.”(Müslim, Mesâcid 66)

Bu hükmün hikmeti ise şudur:

Namazı vaktin başında kılmak sünnet olduğu gibi, namazı huşu ile kılmak da sünnettir. Namazda huşu etmek, namazı vaktin evvelinde kılmaktan daha kıymetli bir sünnettir. Bu sebepten dolayı, eğer vaktin evvelinde kılmak ile huşu ile kılmak birbiriyle çakışırsa huşu ile kılmak tercih edilir.

Malumdur ki yemek hazır olunca namaz kılan kişinin fikri yemek ile meşgul olur. Bu da namazdaki huşuu bozar. Huşuun bozulmaması için ilk önce yemek yenmeli ve daha sonra namaz kılınmalıdır.

Bununla beraber, “Yemekten veya başka bir şeyden dolayı o namaz geciktiril(e)mez.”(Ebu Davud, Etime, 10) anlamında başka bir hadis-i şerif de vardır.

Hattabi, bu iki farklı anlamdaki hadis-i şerifin arasını şöyle telif ediyor:

“Namazdan önce yemek yemeye izin veren hadis-i şerif, gönlü, ortaya konan yemeği çok arzu eden ve o yemeği yemeye çok ihtiyaç hisseden kimseler içindir. Bu durumda olan bir kimse ezanın okunması ve yemeğin de ortaya gelmesi halinde eğer namaz vaktinin çıkma tehlikesi yoksa, yemeğe karşı olan bu iştahını teskin etmek için yemekten biraz yer, namazını yemekten sonra kılar. Bu suretle namazı yemeğe gönlü takılı bir şekilde kılmaktan kur­tulup hakkıyla ifa etme imkânını bulmuş olur.”

“Ancak bu şekilde hareket etmek durumunda kalan bir kişi sofranın başına oturmaz ve iyice karnını doyurmaz. Sadece ortaya gelen yemeklerden birer parça alıp açlığını ve yemeklere olan arzusunu teskin edip namazını te’hir etmeden kılar. Diğer hadis-i şerif ise, yemeğe karşı aşın şekilde arzu ve ihtiyaç duymayan ve namaz kılmak için fazla vakti kalmayan kimseler içindir. Bu durumda olan bir kimsenin namazı yemeğe takdim etmesi gerekir. Binaenaleyh bu iki hadis arasında bir çelişki yoktur.” (Mealimü’s-sünen, ilgili hadisin şerhi)

Diğer taraftan, bazı hallerde akşam yemeğinin akşam namazına takdim edilebileceğini ifade eden bu hadis-i şerifin hükmünü sadece akşam namazıyla akşam ye­meğine tahsis etmek doğru değildir.

Burada sadece akşam namazıyla akşam yemeğinden bahsedilmesinin sebebi, insanın bu durumla genellikle akşam yemeği vaktinde karşılaşması olsa gerektir. Çünkü sabah namazı vaktinde insanın böyle bir durumda kalması pek enderdir. Öğle vaktine gelince, öğleyin yemek yeme adeti Hz. Pey­gamber (asm) devrinde yoktu. Bu adet sonradan çıkmıştır.

Özetle, yemek hazırken namaz vakti girmişse, yemeği öne almak sünnettir. Ancak yemeye çok ihtiyacı olmayan ve yemeğin kendisini anamzda meşgul etmeyeceği kişiler namazı öne alırlar.

Fakat, namaz vakti daralmışsa ve yemek yendiğinde namaz kazaya kalacaksa, çok aç da olsa namazda aklına yemekler gelecek olsa da her ne olursa olsun önce namazı kılmak gerekir.

Selam ve dua ile…
Sorularla İslamiyet